Levenstestament: iets om over na te denken

Voor het geval u zelf niet meer in staat bent beslissingen te nemen

Een levenstestament stel je op voor de situatie dat je zelf niet meer in staat bent om op verantwoorde wijze een beslissing te nemen. Denk aan de situatie dat je als gevolg van een ongeval in coma bent geraakt. Of bijvoorbeeld dat door een vorm van dementie jij je wil niet meer goed kan bepalen. Het kan dan gaan om beslissingen over het wel of niet voortzetten van je medische behandeling. Maar ook over bijvoorbeeld beslissingen rondom jouw vermogen. (Wel of niet verkoop woning of aandelen).

Benoemen van een vertegenwoordiger

In een levenstestament kan je aangeven wie jouw belangen mag vertegenwoordigen op het moment dat je dit zelf niet meer kan. Denk bijvoorbeeld aan het regelen van de bankzaken. Omdat derden zeker moeten weten wie jouw belangenbehartiger is, is het verstandig om een levenstestament bij een notaris op te stellen.

Vanaf welk moment kan vertegenwoordiger handelen?

Een levenstestament stel je op het moment dat je nog volledig wilsbekwaam bent op. Soms is de overgang van wilsbekwaam naar wilsonbekwaam helder. Bijvoorbeeld wanneer iemand na een ongeval in coma raakt. Maar vaker is het ook een geleidelijk proces. De vraag is dan op welk moment er zodanig sprake is van wilsonbekwaamheid dat de door jou aangewezen vertegenwoordiger de beslissingen moet overnemen. Hiervoor zijn twee opties.

1. De ene optie is dat je iemand een direct ingaande volmacht geeft. Dit doe je dan in het vertrouwen dat degene hiervan alleen gebruik maakt wanneer dat nodig is. Tussen partners is dit een gebruikelijke gang van zaken. Maar ook in de verhouding ouders/kinderen.
2. De andere optie is door te bepalen dat de aangewezen vertegenwoordiger pas in actie mag komen nadat een arts heeft verklaard dat er sprake is van wilsonbekwaamheid. Dit zal dan moeten worden vastgesteld door een andere arts dan de huisarts.

Medische paragraaf

In het levenstestament is het ook mogelijk medische zaken te regelen. Bijvoorbeeld welke medische behandelingen je wel en niet wilt ondergaan. Een belangrijk onderscheid hierbij om aan te geven wat je niet en wat je wél wil. Een “negatieve wilsverklaring” kan bijvoorbeeld zijn de wens om bij calamiteiten niet gereanimeerd te worden. Een “positieve wilsverklaring” kan zijn het uitspreken van de wens tot voortzetting van bepaalde medische behandelingen als die situatie zich voordoet. De medici hebben hier echter ook hun eigen verantwoordelijkheid. Voortzetting van een behandeling zal over het algemeen alleen plaatsvinden wanneer de medici dit verantwoord vinden.